امامت حضرت مهدی (عج)
امامت را تعریف کنید؟
امامت ریاست عمومی از ناحیۀ خدا بر مردم در امور دین و دنیای آنهاست. بیشتر تعریفکنندگان سنی، دو قید نیز اضافه میکنند: 1. این ریاست از
باب خلافت و نیابت از پیامبر اعظم است؛ 2. بر تمام مردم پیروی از امام واجب است.
در تعریف امامت از منظر متکلمین بین شیعه و سنی اختلاف چندانی نیست، اختلاف در تفسیر این تعریف است.
تفاوت دیدگاه اهلسنت و شیعه در آموزۀ امامت چیست؟
شیعه، امامت را استمرار نبوت میشمارد و آن را منصبی الهی میداند که خدا خود، امام را معرفی میکند نه با انتخاب مردمی؛ زیرا امام باید صلاحیت ویژه در علم، عصمت، و رهبری داشته باشد و این امور با علم ناقص مردم قابل شناسایی نیست؛ اما اهلسنت، امامت را تنها رهبری سیاسی میدانند.
وظایف امام چیست؟ و چه نیازی به امام است؟
امام همان مسئولیتهای پیامبر را دارد که عبارتاند از:
1. تفسیر قرآن و شرح اهداف و کشف اسرار آن؛
2. بیان احکام شرعی؛
3. پاسخ به شبهات؛
4. حفظ دین از تحریف، اختلاف و انحراف؛
5. زمامداری جامعۀ اسلامی.
با کمال تأسف این امور پس از پیامبر محقق نشد:
اما تفسیر قرآن: مسلمانان پس از پیامبر در تفسیر آیات زیادی مانند: آیۀ وضو، قطع دست دزد، صفات خبریه، عدل، جبر و اختیار، هدایت و ضلالت و… اختلاف نمودند.
اما بیان احکام: آیاتی که دربارۀ احکام فقهیاند و به آیاتالاحکام معروفاند، فقط سیصد آیه هستند و روایات پیامبر در احکام تنها 500 حدیث است. روی آوردن اهلسنت به قیاس، استحسان و… دلیل خوبی بر عدم فراگیری کتاب و سنت در مورد احکام و به ویژه مسائل مستحدثه است.
علاوه بر این، پیامبر تنها 10 سال فرصت بیان احکام شرعی را داشت
که این دوران همراه با مشکلات عمدۀ سیاسی، اجتماعی _ همانند هفده
غزوه که گاه تا یک ماه طول میکشید و پنجاه و پنج سریه _ و مشکلات داخلی با منافقان، مشرکان و یهودیان بود.
اما پاسخ به شبهات: یهود، زنادقه و… شبهات بسیاری را در دین داخل کردند که نیاز به پاسخگویی داشت.
اما حفظ اسلام از انحراف و اختلاف: روایات ساختگی از اسرائیلیات یهود، اساطیر نصاری و خرافات مجوس، سبب تحریف سنت پیامبر گردید. بخاری از ششصد هزار حدیث، تنها چهارصدهزار حدیث را صحیح میشمرد؛ یعنی از 150 حدیث تنها یک حدیث را صحیح میداند _ و با حذف احادیث تکراری، 2761حدیث در صحیح بخاری باقی میماند. صحیح مسلم و سنن ابوداود و… نیز تقریباً همینگونه است.
از بیان بالا به روشنی معلوم میگردد که برای حفظ دین و شریعت نیاز به امامی معصوم و منصوب از طرف خدا داریم تا انحرافات را از ساحت دین بزداید و دین محمدی را به مردم بشناساند و آن را اجرا نماید.
ابعاد شخصیت امام چه میباشند؟
برخی از ابعاد شخصیتی امام عبارتاند از:
1. شخصیت حقیقی: شناخت شخص امام به نام و نسب است. در اینگونه شناخت، سعی میشود نام، مشخصات ظاهری و خانوادگی هر فرد شناخته شود. به اینگونه شناخت، شناخت شناسنامهای میگویند که ابتداییترین نوع شناخت است.
2. شخصیت حقوقی: شناخت امام به عنوان امام و جانشین پیامبر، همراه با ویژگیهای امام است. در این نوع شناخت، حضرت مهدی به عنوان امام و آخرین جانشین پیامبر که اطاعتش بر همه واجب است، شناخته میشود.
سلیم بن قیس از حضرت علی پرسید کمتر چیزی که آدمی به آن گمراه میشود چیست؟ حضرت فرمود:
کسی را که خدا اطاعت، ولایت و محبت او را واجب کرده و حجت خود در زمین قرار داده نشناسد.
3. شخصیت سیاسی ـ اجتماعی: شناخت امام به عنوان رهبر جامعۀ جهانی عدالتمحور میباشد. امام مهدی مهمترین فرد برای برآوردن انتظارات بشر
از زندگی است و میتواند بشریت را از بحرانهای اجتماعی، ظلم بینالمللی
و انواع تنگناهایی که درگیر آن است نجات دهد و عدالت را در سراسر جهان حاکم گرداند.
4. شخصیت معنوی: شناخت جایگاه امام در هدایت بشریت است. امام یک فیلسوف و دانشمند نیست؛ او آمده است تا انسانها را به سعادت حقیقی راهنمایی کند. آنان را با خدا، پیامبران، دین، اخلاق و آخرت آشنا کند و به زندگی الهی سوق دهد و از بحران هویت نجات دهد.
5. شخصیت تکوینی: شناخت جایگاه امام در آفرینش میباشد. طبق روایات، جهان و آنچه در آن است به واسطۀ وجود امام آفریده و پابرجاست. در روایتی میخوانیم: اگر حجت نبود زمین اهلش را فرو میبرد. وجود امام سبب رسیدن فیض وجود به موجودات دیگر و بقای آنان میباشد.